دانلود پاورپوینت مروری بر قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲

مقدمه

قیام بروز امواج نیتی در میان یک قشر یا قشرهای مختلف‌جامعه بر علیه نظام حاکم است که منجر به طغیان ناگهانی آنها می‏شود و موجب تغییراتی در برنامه ها، تها، رهبری و مدیریت و یا نهادهای ی جامعه می‏گردد. ولی ساختار و ارزشهای مسلط ی و اجتماعی را دگرگون نمی‏سازد؛ زیرا هدف آن تنها نفس تغییر است، بدون آنکه جایگزینی در نظر داشته باشد.

به عبارت دیگر، یک قیام اجتماعی، اگر چه با بسیج مردمی همراه است، اما طرح و برنامه‏ای مشخص، برای تغییر نهادهای اجتماعی و ی ندارد. از این رو، تفاوت اساسی قیام و انقلاب، در ایدئولوژی و معنا و جایگاه تاریخی آنهاست. بدین ترتیب که هدف قیام اجتماعی برخلاف انقلاب، تخریب و بازسازی ی و اجتماعی یک جامعه نیست، بلکه به صورت غیر مستقیم بر نهادهای ی و اجتماعی تاثیر می‏گذارد و به طور اساسی، به معنی اعتراض خشونت‏آمیز به وضعیت موجود است، با این حال قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲، تغییرات بنیادینی در ساختار ی - اجتماعی ایران ایجاد کرد و زمینه های پیروزی انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ را آماده ساخت.

پس از تعریف قیام، بایستی به شرایط تاریخی قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲ پرداخت و سپس انگیزه ها و اهداف، ماهیت، فرایند و نتایج و پیامدهای این قیام خونین را تبیین کرد؛ زیرا قیام پانزده خرداد تاثیرات عمیقی بر ساختار ی - اجتماعی و فکری - فرهنگی ایران گذاشت و به تعبیر امام خمینی (ره) "قیام ۱۵ خرداد اسطوره قدرت ستمشاهی را در هم شکست و افسانه‌‏ها و افسون‏‌ها را باطل کرد. "

پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و استقرار دوباره رژیم شاه، رفته رفته حکومت مطلقه و استبدادی شاه تحکیم و تثبیت ‏شد. در این رابطه، حمایتهای بی دریغ آمریکا از تهای ضد مردمی شاه و فشار و اختناق حاکم بر جامعه که به وسیله ساواک صورت می‏گرفت، نقش اساسی داشت. اما در سال ۱۳۳۹، همزمان با تحولاتی که در صحنه ت‏بین‏الملل رخ داد، رژیم شاه ناچار به تغییر صوری تهای خود گردید و برخلاف میل باطنی خویش و فقط برای تظاهر به دمکراسی، نظام فرمایشی دو حزب دولتی موافق و مخالف، یعنی "ملیون" و "مردم" را راه انداخت.

با پیروزی جان اف. کندی، نامزد حزب دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، تهای داخلی و خارجی آن کشور، در آستانه دگرگونی خاصی قرار گرفت؛ زیرا کندی در پی آن بود که برای جلوگیری از قیامهای مردمی در کشورهای جهان سوم که احتمال سرنگونی رژیمهای وابسته به بلوک غرب، بویژه آمریکا را به دنبال داشت، رهبران این کشورها را به اجرای برنامه های اصلاحی خود، تشویق و ترغیب نماید. دکترین " انقلاب از بالا"ی روستو، معاون امنیت ملی کندی، شالوده این اصلاحات را تشکیل می‏داد.

همگام با کشورهای دیگر جهان سوم، این اصلاحات در قالب"فضای باز ی کندی"! "اصلاحات ارضی"، "لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی" و "انقلاب سفید"! در ابعاد مختلف ی، اقتصادی، فرهنگی - حقوقی و اجتماعی، در ایران اجرا شد. اوج این برنامه های بنیان برافکن در "انقلاب سفید" که "انقلاب شاه و مردم"! نیز نام گرفت، تجلی یافت.

این برنامه به اصطلاح انقلابی، در صدد تخریب بنیانهای فرهنگی - اجتماعی ایران و مبارزه با فرهنگ مذهبی مردم ایران و به بیان دقیق‏تر، "اسلام‏زدایی" بود. اما این برنامه ها که با شرایط داخلی ایران سازگاری نداشت، موج بی‏ثباتی، نا آرامی و اعتراض مردم مسلمان ایران به رهبری نیروهای مذهبی که در راس آنها امام خمینی (ره) قرار داشت را برانگیخت. این نا آرامی و اعتراض، در نهایت منجر به قیام پانزده خرداد، در شهرهای بزرگ کشور، بویژه تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز، و . . . شد. اگرچه این قیام از نقطه نظر نظامی بشدت سرکوب شد، لکن زمینه های فکری - فرهنگی انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ را فراهم نمود.

و .

فهرست مطالب

مقدمه

انگیزه‌‏ها و اهداف قیام پانزده خرداد

ماهیت قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲

فرایند قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲